Посівні якості насіння цукрових буряків, отриманих апозиготично в умовах безпилкового режиму

Автор(и)

  • O. A. Zinchenko Інститут біоенергетичних культур і цукрових буряків НААН України, Ukraine

DOI:

https://doi.org/10.47414/np.26.2018.211216

Ключові слова:

цукрові буряки, апозиготія, енергія проростання, схожість насіння, одноростковість

Анотація

Мета. Визначити посівні якості насіння цукрових буряків, отриманих апозиготично та виділити кращі селекційні номери для створення вихідних матеріалів у селекції культури.

Методи. Польові, лабораторні, математико-статистичні.

Результати. Досліджено динаміку схожості насіння залежно від доби культивування для матеріалів інбредного та гібридного походження. Установлено, що в усіх селекційних матеріалів проростки з насіння, отриманого в умовах безпилкового режиму, з’являлися вже на другу добу культивування, а на четверту кількість проростків різко збільшувалася до 95,7 % (у ліній) і 92,0 % (у групі походженням від простих стерильних гібридів), досягнувши відповідно 98,6 і 96,3 % на десяту добу культивування. Вивчення впливу генотипових факторів енергію проростання насіння показало, що вагома частка припадала на генотип (52,7 % – у ЧС ліній і 78,2 % – у простих стерильних гібридів).

Висновки. Апозиготичні матеріали незалежно від походження характеризуються високими посівними якостями насіння: енергія проростання – 92,0…95,7 %. Переважальною часткою впливу на ці ознаки був генотип. У групі ЧС ліній він був нижчим за енергією проростання, ніж у групі походженням від простих стерильних гібридів і становив 52,7 проти 78,2 %, за схожістю насіння – відповідно 65,4 проти 73,6 %. Виділено три апозиготичні потомства 4652-8-31-7-7ЧС, 4652-12-12-3-8ЧС та 138ЧС із високими стабільними показниками енергії проростання (94,9…96,2 %) і схожості насіння (98,0…99,2 %). Стабільно високою одноросковість була характерна для апозиготичних ліній 4652-12-13-3-8ЧС, 198ЧС та 197ЧС (94,1…96,7 %).

Посилання

Bogomolov, M. A. (2013). Introgression of apomixis when creating hybrids of sugar beet (Beta vulgaris L.). In Nauchnoe obespechenie otrasli sveklovodstva: mater. Mezhdunar. nauchno-prakt. konf., posvyashchennoy 85-letiyu RUP «Opytnaya nauchnaya stantsiya po sakharnoy svekle» [Scientific support for the beet industry: materials of the International scientific-practical conference dedicated to the 85th anniversary of the Republican Unitary Enterprise “Experimental Scientific Station for Sugar Beet”] (pp. 46–55). Nov. 28–29, 2013, Nesvizh, Belarus. [in Russian]

Nenka, M. M., Nenka, O. V., & Kornieieva, M. O. (2012). Genetic determination of seeds of the topcross hybrids of sugar beet. Zbìrnik naukovih pracʹ Umansʹkogo nacìonalʹnogo unìversitetu sadìvnictva [Collection of Scientific Papers of Uman National University of Horticulture], 80(1), 83–90. [in Ukrainian]

Zaykovskaya, N. E., Yarmolyuk, G. I., & Perfil'eva-Dyachuk, L. P. (1979). Embryonic development of various forms of sugar beet. In Geneticheskie osnovy semenovodstva sel'skokhozyaystvennykh rasteniy [Genetic basis for seed production of agricultural plants] (pp. 80–85). Kyiv: Naukova dumka. [in Russian]

Maletskiy, S. I., Melent'eva, S. A., Tatur, I. S., Yudanova, S. S., & Maletskaya, E. I. (2013). Maintaining heterosis of sugar beet (Beta vulgaris L.) apozigotic offsprings. Vestsі natsyyanal'nay akdemіі navuk Belarusy. Seryya agrarnikh navuk [Proceedings of the National Academy of Sciences of Belarus. Agrarian Series], 1, 65–72. [in Russian]

Nasinnia tsukrovykh buriakiv. Metody vyznachennia skhozhosti, odnorostkovosti ta dobroiakisnosti: DSTU 2292-93 [Sugar beet seeds: Methods of determination of germination, monogermity and quality: State Standard of Ukraine DSTU 2292-93]. (1996). Kyiv: Derzhspozhyvstandart Ukrainy. [in Ukrainian]

Ermantraut, E. R., Prysiazhniuk, O. I., & Shevchenko, I. L. (2007). Statystychnyi analiz ahronomichnykh doslidnykh danykh v paketi Statistica 6.0 [Statistical analysis of agronomic study data using the Statistica 6.0 software suite]. Kyiv: PolihrafKonsaltynh. [in Ukrainian]

Dospekhov, B. A. (1985). Metodika polevogo opyta (s osnovami statisticheskoy obrabotki rezul'tatov issledovaniy) [Methods of field experiment (with the basics of statistical processing of research results)]. (5nd ed., rev.). Moscow: Agropromizdat. [in Russian]

Biologicheskiy entsiklopedicheskiy slovar [Biological Encyclopedic Dictionary]. (1989). Moscow: Sovetskaya entsiklopediya. [in Russian]

Szkutnik, T., Prusińska, E., & Czerwczak, U. (2001). Uzyskanie agamospermicznych potomstw z meskosterylnych roslin buraka cukrowego (Beta vulgaris L.). Вiuletyn instytutu hodowli i aklimatizacji roslin, 217, 249–261.

Kornieieva, M. O., Vlasiuk, M. V., & Opanasenko, T. H. (2005). Combination ability for germination of pollinator seeds when creating sugar beet hybrids. Tsukrovi buriaky [Sugar Beet], 4, 13–15.

Naumova, T. N. (2008). Apomixis and amphimixis in flowering plants. Tsitologiya i Genetika [Cytology and Genetics], 3, 51–63. [in Russian]

Bogomolov, M. A. (2010). Experimental induced apomixis in sugar beet (Beta vulgaris L.). In Selektsiya i semenovodstvo polevykh kul'tur [Selection and seed production of field crops] (Part. II, pp. 39–43). Voronezh: N.p. [in Russian]

Maletskaya, E. I. (2010). Multi-seed buds of flowers and multi-seedlings of sowing units in sugar beet. In Entsiklopediya roda: biologiya, genetika i selektsii svekly [Encyclopedia of the genus: biology, genetics and beet breeding] (pp. 290–301). Novosibirsk: Sova. [in Russian]

Bordonos, M. G. (1938). The nature of the splitting and some features of beet planting with single-flowered seeds. Selektsiya i semenovodstvo [Plant Breeding and Seed Production], 6, 24–27. [in Russian]

##submission.downloads##

Як цитувати

Zinchenko, O. A. (2018). Посівні якості насіння цукрових буряків, отриманих апозиготично в умовах безпилкового режиму. Наукові праці Інституту біоенергетичних культур і цукрових буряків, (26), 138–147. https://doi.org/10.47414/np.26.2018.211216

Номер

Розділ

РОСЛИННИЦТВО